Fotoğraf & Video Dersleri
Video Prodüksiyon 101 – Temel Bilgiler
Bu yazı, video prodüksiyon alanında işler yapmak isteyen fakat nereden başlaması gerektiğini bilmeyen kişileri hedeflemektedir. İçeriğimizde çok fazla teknik detaylara girilmeyecek sadece başlangıç için gerekli olan adımlar bir mini rehber olarak sunulacaktır. Kahvenizi, çayınızı doldurun ve beraber ne yapmamız gerektiğini konuşmaya başlayalım.
Her Şey Kağıt ve Kalemle Başlar
Burada kullandığımız kağıt ve kalem tabiki bir deyimdir. Lakin öncelikle şunu bilmeliyiz, hangi kamerayı seçeceğimiz, hangi kurgu programını kullanacağımız daha sonraki sorulardır. Her şeyden önce ne çekeceğimize karar vermemiz gerekir. Bunu ister bir kağıt kalem ile isterseniz bilgisayarınızı kullanarak yapın fark etmez.
Çekim yapacağınız şeyin zihninizde olduğunu ve yazmaya gerek olmadığını düşünebilirsiniz ama bu yanlış bir karar. Yazın… Başka şeyleri çekmeden önce kendi zihninizin fotoğrafını çekin. Oradaki fotoğrafa dönüp bir bakın. Fotoğraftan hoşnut değilseniz kaleminiz ile ayarları değiştirin.
Bu size bir ön hazırlık fırsatı sunacak. Çekimleriniz esnasında ihtiyacınız olan materyalleri, sahneleri, açıları önceden çalışmanıza olanak verecektir. Tabiki çekim esnasında doğaçlama olarak çıkan çok güzel kareler olabilir. Fakat siz planlamanızı yapsanız da bu doğaçlamalar zaten orada. Planlama yapmanın buna hiçbir engeli yok. Doğaçlama gideceğim yazmaya gerek yok diyorsanız sadece kendinizi kandırıyorsunuzdur.
Mekanlarınızı ve Varsa Oyuncularınızı Belirleyin
Çekim yapacağınız mekanların belirlenmesi önemlidir. Bazı yerler için izin almanız gerekecektir. Onca hazırlık yaptıktan sonra izniniz olmadığı için problem yaşamak istemezsiniz.
Mekanlarınızı belirlemek aynı zamanda hikayenizin anlatımında da kritik bir öneme sahiptir. Mekanların yanı sıra kamera önünde olacak kişileri de belirlemeniz gerekir.
İhtiyacınız Olan Malzemelerin Listesini Çıkarın
Hikayenizi yazdınız. Mekanlarınızı ve oyuncularınızı seçtiniz. Artık neyi çekeceğinizi biliyorsunuz. Sırada ihtiyaç listesini çıkarmak var. Bir çekim sırasında neye ihtiyacınız olduğunu belirleyin. Buradaki liste her video işi için farklılık gösterecektir. İhtiyaç listenizi tamamen hikayeniz, çekim yapacağınız yer, çekiminizde kullanacağınız açılar belirleyecektir.
Örneğin hikayenizde oturan bir adam varsa nereye oturacağını düşünmeniz gerekir. Sandalye mi olacak yoksa bir koltuk mu? Yada bu adam elinde bir kutu taşıyorsa bir kutuya ihtiyacınız olacak. Tüm bunları önceden belirlemez ve hazırlığınızı yapmazsanız, çekim sırasında malzemelerinizi aramak için çok vakit kaybedersiniz.
Ekipman Listenizi Belirleyin
Sıra geldi neyi ne ile çekeceğinize. Bu aşamada kamera ve diğer ekipmanların seçimleri önemlidir. Unutmayın ki her video işinin bir bütçesi vardır. Hiçbir iş sıfır maliyet ile çekilemez. Arkadaşlarınızla cep telefonuyla amatör bir iş yapıyor olsanız bile oraya harcadığınız zaman, orada yediğiniz yemek, ulaşım masraflarınız bile bir bütçedir. Düşük veya yüksek bütçe olabilir. Fakat her işin bir bütçesi olduğunu unutmayın. Düşük bütçeli bir iş yapıyorsanız bile doğru planlama ile o bütçeden en etkili işi alabilirsiniz.
Ekipmanların seçimlerinde yine hikayeniz ve mekanlarınız önemlidir. Hikayenizi ve neyi nasıl çekeceğinizi tekrar gözden geçirin. Eğer gece çekimi yapacaksanız(hatta gündüz çekimlerinde bile olabilir) ışık ekipmanlarına ihtiyacınız olacaktır. Bunun yanı sıra slider, gimble, lensler, camera body ve daha çok fazla genişleyebilecek bir ekipman listeniz olabilir. Burada ekipmanlar ile ilgili çok fazla detaya girmeyeceğiz. Ekipmanlarla ilgili detaylı bilgileri diğer yazılarımızda okuyabilirsiniz.
Çekim Zamanı!
Hikayeniz hazır, çekim mekanlarınız belli, oyuncularınız hazır, malzemeleriniz hemen yanınızda bekliyor, ekipmanlarınız pırıl pırıl parlıyor… Sıra geldi çekim aşamasına. Elinizde yazılı bir metniniz ve planlamanız olduğu için şükrettiğiniz an işte burası. Eğer şu ana kadar olan kısımları tamamlamamış olsaydınız sürekli bir şeyler için zaman kaybedecektiniz. Belki iki günce bitecek çekiminiz bir tane basit sandalye yüzünden üç güne çıkacaktı.
Artık sanatınızı konuşturma zamanı geldi. Hikayenizi daha önce planladığınız şekilde çekebilirsiniz. Çekimler sırasında insanlar sizden direktif bekleyecektir. Burada bir lider olmanız gerekiyor. İnsanları yönlendirmeli ve istediğiniz sahneleri onlardan almanız gerekiyor.
Planlamanıza göre çekimlerinizi tamamladınız. Her şey yolunda gitti ve biraz daha vaktiniz kaldı. İşte burası daha cesur adımlar atabileceğiniz, doğaçlama yapacağınız ve deneysel yürüteceğiniz alan. Planladığınız çekimi zaten yaptınız. Artık daha özgürsünüz. İstediğiniz şekilde deneysel çekimler yapabilirsiniz.
Temizlik
Koşturmacalı günlerin ardından sonunda elinizde kayıtlarınız ve videonuzun görüntüleri var. Artık masanızın başına geçip bunu bütün bir hale getirmenin zamanı geldi. Öncelikle eğer ham dosyalar ile çekim yaptıysanız videoları aktarmanız, işlemeniz, render almanız uzun sürecek aşamalar olacaktır.
Öncelikle bir ayıklama çalışması yapmamız lazım. Çekimlerde hatalı olan kısımları kesmemiz ve diğerlerinden ayırmamız gerekir. Böylece elimizde sadece kullanılabilecek kısımlar kalır. Kurgunun bu kısmına temizlik aşaması diyebiliriz.
Kaba Kurgu-Montaj
Temizliğimizi yaptıktan sonra elimizde kullanabileceğimiz kısımlar kaldı. Şimdi bu kısımla ile hikayemizi en iyi şekilde anlatacağız. Kendinize şu soruları sorun:
Hangi kurgu programını kullandığınızın bir önemi yoktur. Burada önemli olan nasıl çalıştığınızdır. Unutmayın insanlar bir zamanlar bu işlemi makaslar ile yapıyordu ve o zamanlarda da çok iyi işler çıkıyordu. Hangi kurgu programını kullandığınız sizin çalışma sürecinizi etkiler, kurgunuzun gücünü değil!
Dosyalarınızı sahne sahne ayırın. Her sahnenizi düzenli bir şekilde isimlendirin. İlk aşamada bu sahneleri arka arkaya dizin. Hangi açıyı kullandığınızı bu aşamada önemsemenize gerek yoktur. Zaman çizelgesinde senaryonuzda yazan hikayeyi arka arkaya bağlayın. İnce detaylara girmeden videonuzu tamamlayın.
İnce Detaylar
Kaba kurgunuzu tamamladıktan sonra sıra geldi hangi açıyı kullanmanız gerektiği, nereye hangi müziği koymanız gerektiği gibi konularla ilgilenmeye. Sahnelerinizi zaten arka arkaya dizmiştiniz. Videonuz kabaca tamamlanmıştı. Ama artık bazı konular ile ilgili düşünmeye başlamamız gerekiyor.
- Bir açıdan diğerine ne zaman ve nasıl geçmeliyim?
- Videolarım hangi sıralama ile gelmesi
- Filmin istediğim gibi anlaşılmasını nasıl sağlarım.
- Bu düzenlemeler sonunda izleyicinin daha keyifli olmasını, korkmasını, gülümsemesini veya istediğim yerde üzülmesini nasıl sağlarım.
Kaba kurgunuzdaki gereksiz kısımları keserek en optimize kısımları elde etmemiz gerekiyor. Ardından farklı kamera açıları arasından, vermek istediğimiz hissiyata göre seçimlerimizi yaparız. Zaten temizlenmiş olan videolarımız arasından en uygun açıları en uygun yerlere koyarız. İzleyiciye hissiyatı vereceğimiz kısımlar burasıdır.
Örneğin iki kişi sahnede konuşuyorsa konuşan kişiyi diğerinin omzundan görmek oldukça kullanılan bir açıdır. Bu kişilerin hem omuz açıları çekildi, hemde her ikisini gördüğümüz açıları çekildi diyelim. Bu durumda hangi açıları nerede kullanıcığımızı seçerek izleyiciyi hikayenin içine dahil ederiz.
Açılarımızı ve ince detaylarımızı bitirdik. Buraya kadar olan kısımlar kronolojik olarak bu şekilde ilerlememiz gereken kısımlardır. Bu aşamadan sonra işimizi daha da parlatacağımız kısımlara geçeceğiz. Buradan sonraki kısımlarda sıralamanın bir önemi yoktur. Eş zamanlı olarak farklı kişiler tarafından çalışılabilir. Veya daha amatör işlerde aynı kişi farklı sıralama ile çalışabilir.
Ses Düzenleme
Videomuz-filmimiz artık görüntü olarak hazır. Fakat asla unutmamanız gereken başka bir şey var. Ses… Bir video-film işinin kalitesi, etkinliğini belirleyen en önemli unsurlardan birisi de sestir. Genellikle editörler müzikleri kendileri seçerler. Fakat bu sesleri dengelemek, konuşmaların önüne geçmesini önlemek, düşük sesler i yükseltip, yüksek olanları azaltmak gerekir.
Müzikler ile konuşmaları mixleyerek hikayenin anlatımına hizmet etmesini sağlamalıyız. Doğru, temiz sesler ile hikaye anlatımımızı güçlendiririz.
Renk Düzenleme – Color Correction
Videolarınız timeline dediğimiz sekans alanına dizildi.
Fakat bazılarının ışığı daha az, bazılarında daha yüksek. Aynı sahnede iki kişi çektik birinin çekimi saat 13:00’de bitti diğerinin ise saat 15:00’da bu sebeple renkleri farklı duruyor. İki farklı kamera kullandık bu yüzden renk değerleri farklı oldu.
Endişelenmeyin. Videoların aynı renklerde olmasını bekleyemezsiniz. Işığı etkileyen milyonlarca etken vardır. Aynı mekanda çekilen iki kişinin renkleri farklı olabilir. Renk düzenleme aşaması bunun için vardır. Eğer renkler sürekli değişirse ve izleyici bunu fark ederse hikayeden kopmaya başlayacaktır.
Videolar arasında öncelikle bir dengeleme sağlanır. Işıklar, renkler aynı sahnedeki farklılıklar dengelenir ve eşitlenir. Tüm videolar dengelendikten sonra videonun-filmin genel rengine karar veririz. Daha karanlık bir film mi olacak yoksa aydınlık mı? Bir rüya sahnesi varsa nasıl bir renk tonu olacak gibi bir çok soru sorulabilir. Renk düzenlemesi bu soruların hepsinin çözüleceği aşamadır.
Hareketli Grafikler ve Animasyonlar
Videonuzda bazı kısımlardaki anlatımı grafikler ve animasyonlarla zenginleştirmek isteyebilirsiniz. Bu tamamen hikayeye, anlatım tarzına ve sizin isteklerinize göre şekillenir. Unutmayın, animasyonda bambaşka bir hikaye anlatma sanatıdır. Animasyon kullanmak size birçok ek maliyet getirebilir. Fakat bütçe sorunununuz yoksa ve bunun hikaye anlatımınıza katkı sağlayacağını düşünüyorsanız oldukça etkili bir yönteme dönüşecektir.
Görsel Efekt Sahneleri
Hikayenizin gerçekte olmayan öğelere ihtiyacı olabilir. Örneğin karakterinizin bir uçurumdan düşme sahnesi olabilir. Veya hikayeniz bir yangın sahnesi içerebilir.
Bunlar tabiki çok temel örnekler. Yüksek bütçeli filmlerde ejderhalardan tutun, yeni mekanların sıfırdan yaratılmasına kadar birçok yöntem vardır. Görsel efekt başlı başına ayrı bir alan ve profesyonelliktir.
Animasyon ve ses düzenleme çekim sonrasında yapılabilir. Fakat eğer videonuzda-filminizde görsel efekt öğeleri olacaksa bunu kesinlikle çekimlerden önce planlamalı ve bu işin profesyonelleri ile bu sahneleri filminize uygun bir şekilde çekmelisiniz.
Tebrikler. Filminizi Tamamladınız!
Uzun ve yorucu bir yolculuk oldu. Ama istediğiniz gibi bir iş çıkarmayı başardınız. İşte sizin ödülünüz bu. Şu ana kadar anlattığımız her aşama profesyonel işlerde kendi içinde profesyonellik branşları olan apayrı iş kollarıdır. Verilen bilgiler, işlerin detaylarından ziyade süreci ve izlenmesi gereken yolları anlatmaktadır. Bunların hepsini detaylı olarak bir kişinin yapması tabiki mümkün değildir.