Fotoğraf & Video Dersleri
Video Codec Bileşenleri ve Dışa Aktarım
Video codec bileşenleri olmasaydı, Netflix, Disney+, Amazon Prime, BluTV gibi IPTV platformaları asla kurulamazdı. Bu iki parçalı sıkıştırma araçları, dağıtımcıların video kodlama adı verilen bir işlem aracılığıyla internet üzerinden teslim edilmek üzere bir video dosyasını yoğunlaştırmasına olanak tanır. Codec’ler, telefonlarımızdaki Zoom ve TV şovları üzerinden iş toplantılarını bu kadar kolay yapabilmemizin nedenidir ve bunu sınırlı bant genişliğiyle yaparlar.
Video Kodlama Nedir?
Video kodlama, ham videoyu birçok cihazla uyumlu dijital bir biçime dönüştürme sürecini ifade eder. Akış söz konusu olduğunda, videolar genellikle gigabaytlarca veriden megabaytlarca veriye sıkıştırılır. Video kodlama, canlı akış için çok önemlidir ve hızlı teslimat ve oynatma sağlamaya yardımcı olur.
Bunu basitçe şöyle ifade edelim. Online görüşmeler sırasında bilgisayarınızın çektiği görüntü aslında daha yüksek boyutlarda ve çözünürlüktedir. Fakat internet hızları çok değişken olduğu için kişiler arasında iletişimin kesintiye uğramadan çalışması amacıyla arka platformda codecler çalışır. Bu videoları başka formatlarda sıkıştırarak karşı tarafa iletir ve siz bu sayede kesintisiz bir iletişim elde etmiş olursunuz. Karşı taraf çekilen görüntüyü daha düşük çözünürlükte görse bile asıl amaç olan görüntülü iletişim sağlanmış olur.
Aynı şey diğer platformlar için de geçerlidir. Youtube, netflix ve diğerleri. Günümüzün kameraları çok derin renk kalibrasyonuna sahip yüksek çözünürlükte videolar çekerler. 4K, 8K ve hatta 16K çekilen bu video verilerinin boyutlarını terabaytlarla ifade ederiz. Video codecleri tam burada devreye girerler. Sizin ham görüntüsü 300 GB olan verinizi kaliteyi maksimum seviyede koruyarak başka bir formata çevirirler. Tabiki görüntüde bazı düşüklükler olabilir fakat son kullanıcı için bu fark edilmeyecek küçük bir detaydır. İzleyicilerin çok az bir kısmı bu farkı anlayabilir.
Burada aklınıza şu soru gelebilir. Peki bu fark izleyiciler için çok önemli değilse neden bu kadar yüksek datalarda çekimler yapılıyor? Cevabı basit. İçerik üreticileri bu yüksek çözünürlüklü ham dataları aslında kendileri için çekerler. Çünkü videoların çekiminden sonra, görüntülere görsel efekt, tracking, renk düzenleme gibi pek çok işleme tabi tutulur. Post prodüksiyon süreçlerinin gerçekleşmesi için video çözünürlüğünün yüksek olması gerekir. Sıkıştırılmış bir codecte bunların hiçbirinin yapılması mümkün olmaz. Bu sebeple ham olarak çekimler yapılır, sonrasında video işlenir ve süreç tamamen bitince sıkıştırılarak izleyiciye sunulur.
Codec Nedir? İçerik dağıtıcıları, videoları akıcı bir boyuta küçültmek için kodek adı verilen bir video sıkıştırma teknolojisi kullanır demiştik. Codec’ler, teslimat ve depolama için hacimli akışları sıkı bir şekilde sıkıştırmamıza olanak tanır.
Akış, hem ses hem de video kodeklerinin kullanılmasını gerektirir. AVC (Gelişmiş Video Kodlama) olarak da bilinen H.264, en yaygın video codec bileşenidir; AAC (Gelişmiş Ses Kodlaması) en yaygın ses codec bileşenidir.
Akış için En İyi Video Codec’leri İnternet üzerinden çeşitli cihazlara video teslimi, çeşitli kodekler arasında kodlama yapmakla başlar. Yeni nesil codec’ler, kodlama verimliliğini ve kalitesini artırırken, eski codec’ler, eski makinelerde oynatmayı mümkün kılar.
Bunu, etrafındaki en büyük video akışı dağıtıcısından alın: Netflix.
“Netflix, uyumlu formatları görüntüleme cihazlarına aktarmak için çağrılabilecek derin bir kodek araç kutusu kullandığını söylüyor. Netflix sürekli olarak yeni ve geliştirilmiş codec bileşenleri eklese de, bir tanesinden asla vazgeçmedi – 10 yıllık bir LG Blu-ray oynatıcı olan ilk Netflix akış cihazında başladığı VC1 codec bileşenini desteklemeye devam ediyor.”
Aşağıdaki video kodek listemiz hem eski hem de yeniyi içerir. Endüstri liderleri en son sıkıştırma araçlarını iyileştirmeye ve geliştirmeye devam ederken, eski cihazlara teslim için H.264/AVC gibi daha eski kodlayıcıları da kullanırlar.
H.264/AVC Günümüzde kodlama çıktısının çoğu, AVC (Gelişmiş Video Kodlama) olarak da adlandırılan H.264 dosyaları biçimini alır. Bu geniş çapta desteklenen codec bileşeni, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ve Uluslararası Standardizasyon Örgütü/Uluslararası Elektroteknik Komisyonu (ISO/IEC) Hareketli Görüntü Uzmanları Grubu tarafından geliştirildi.
H.264, Blu-ray diskler ve kablolu yayın gibi akış dışındaki pazarlara da önemli ölçüde nüfuz etmiştir. Genellikle AAC ses codec bileşeniyle birleştirilir ve .mp4, .mov, .F4v, .3GP ve .ts kapsayıcılarında paketlenebilir.
H.264 hemen hemen her cihazda oynatılır, kaliteli video akışları sağlar ve telif ücretleriyle ilgili en dertsiz olan türdür. Yaygın cihaz desteği nedeniyle H.264 en çok kullanılan seçenek olmaya devam ediyor.
H.264 günümüzde son kullanıcıya sunulan videoların büyük çoğunluğunun codec yapısıdır. Yazımızın önceki kısmında Üreticilerin ham görüntüleri işleyip ardından sıkıştırdığından bahsetmiştik. Peki bu üreticilerin kullandığı codecler nelerdir?
Apple QuickTime — Apple’ın kendine ait codecleri bulunmaktadır. Bu cocedlerin en çok kullanılanı ise “Apple Proress 444” formatıdır. Yüksek çözünürlük içeren bu format ardından “Apple Proress 422 HQ” formatına çevirilerek TV kanallarında yayına gönderilir.
Apple iphone 14 Pro’da Proress 444 formatında çekim yapma kabiliyetini getirmişti. Bu pek çok kullanıcı için önemsiz bir detay gibi görünsede video içerik üreticileri için çok büyük bir gelişme.
DPX — Digital Picture Exchange (DPX), görsel efekt çalışmaları için yaygın bir dosya formatıdır. Sıkıştırılmamış ve ham bir veridir. Bu codec türünü standart oynatılarda oynatamazsınız. Ancak video işleme programları için ideal bir codectir. Sinema filmlerinde oldukça yaygın olarak kullanılır.
MXF — MXF dosyası, Society of Motion Picture and Television Engineers (SMPTE) tarafından geliştirilen Material Exchange dosya biçiminde kaydedilmiş bir videodur. Video ve ses verilerini ve bu verileri tanımlayan meta verileri depolar. MXF dosyaları genellikle televizyon reklamlarını, televizyon arşivlerini ve sinema salonlarına teslim edilmesi amaçlanan filmleri depolar.
REDCODE RAW — Red cameralarının çektiği video formatıdır. Raw olarak çekilen görüntüler daha sonra işlenmesi için başka bir formata çevrilir.
Bunlar video codeclerinden sadece bazılarını oluşturur. Aktif olarak kullanılan ve ihtiyaca göre kişiselleştirilen yüzlerce farklı codec ile karşılaşabilirsiniz. Tüm bunlar çok karmaşık ve korkutucu gelebilir. Fakat şunu bilmelisiniz ki tüm bunların hepsini ezberlemenize yada öğrenmenize gerek yoktur.
Siz işin içinde oldukça ve ihtiyacınıza göre araştırmalarınızı yaptıkça bu korkutucu codec türlerini anlamaya ve hangisini nerede kullanmanız gerektiğini öğrenmeye başlayacaksınız. H.264 şu anda en çok kullanılan sıkıştırılmış codeclerden bir tanesidir ve başlamamız için fazlasıyla yeterlidir.