Fotoğraf Filtre ‘leri ve Kullanımı!

Fotoğraf Filtre kullanımı fotoğraf çekimlerinde önemlidir. Kesirli sayıların matematiği ve teknik bir çok ışık, gölge, renk, kontrast, kompozisyon gibi unsurlar ile uğraşırken, fotoğrafçılıkta işleri bazen profesyoneller bile arap saçına dönüştürebiliyor. İşte bu karmaşık süreçte daha rahat çözümleme yapmak için bazen filtreler yardıma koşar.

Peki ama nedir bu filtre olayı ? Pek çok çeşidi içinde hangisini alacağız ya da hangi tür çekimde hangisini kullanacağız ? Bunların da bir ayar mekanizması var mı ? Yoksa direkt olarak takıp, yaptığımız ayarlara mı destek verecek?

Tamam, şimdi aradığım bilgiyi yakaladım galiba! diye düşündüğünüzü hisseder gibiyim.
Ancak bunlara, bu yazıda cevap verirken aynı zamanda bazı temel kavramları da hazmedebilirsek, hangisini kullanırız ve ekipmana nasıl iş yaptırırız gibi taşlar, yerine çok daha kolay oturur. Tamamsa, o zaman sıvayın kolları…

Renk Sıcaklığı

Bir cisim(teoride siyah), ısıtılmaya başladığında önce kırmızı, sonra sırayla turuncu, sarı, beyaz ve  son olarak mavi renk alır. Rengin sıcaklığını ise, ışık kaynağının verdiği toplam ışıktaki renkli ışıkların oranı belirler. Kelvin (K) derece ile birimlenir.

Işık kaynaklarının renk sıcaklıklarının bilinmesi, fotoğrafta nasıl bir renk elde edeceğimizi söyler. Böylece fotoğrafını çektiğimiz ışık kaynağına ve Kelvin derecesine göre hangi rengi ve filtreyi kullanacağımızı bulabiliriz. Eğer fotoğraf, yüksek Kelvin değerinde çekilirse mavileşir ve önlemek için sarı bir filtre kullanılması gerekir. Tam tersine fotoğraf, filmin ayarlandığı Kelvin derecesinden daha düşük bir değerde çekilirse, sarı-kırmızımsı bir renk verir ve önlemek için de mavi filtre kullanmak gerekir.

Bu bilgiler özellikle stüdyo fotoğrafçılığında ve dış çekimlerde önemlidir. Şimdi Kelvin derecesine karşılık gelen ışık kaynaklarına bir göz atalım :

Bir çok amatör fotoğrafçı iyi bir sonucu, fotoğraf makinesi, objektif, tripod vb ekipmanlara bağlar… Ama iyi fotoğrafı oluşturan ve rengin görünürlüğüne hakim olan ışığı adeta yok sayar. Halbuki rengin içindeki boyar yapıyı bize ışık göstermektedir. Ayrıca, ışığın gelme açısı ve günün farklı zamanlarında farklı ışık renk sıcaklığı, nesnelerde farklı renk tonlarına sebep olur. Fotoğrafçılıkta kullanılan doğal ve yapay ışık kaynaklarının renk sıcaklığı kontrol edilebildiği gibi, şiddetleri de kontrol edilebilir. Bir fotoğrafçı, gerek doğal ışık kaynaklarını, gerekse yapay ışık kaynaklarını kullanarak, aydınlatmak istediği objeye gelen ışığın şeklini değiştirebilir.

Yeni Kitap / D&R

Bu gibi durumlarda fotoğrafımızı çekerken renkleri düzeltmek için “renk düzeltme fitreleri” kullanabiliriz.

1. Renk Düzeltme Filtreleri:
Hem havadaki sis-pus etkisini azaltmak, hem genelde metalik mavi renk yansımalarını dengelemek için kullanabiliriz. Böylece fotoğrafımız daha canlı gözükecektir. Aynı zamanda özellikle iç mekanlarda tungsten ışığı ile aydınlatma yapılmışsa  sarı etkinin azaltılması için bu filtreleri kullanabiliriz.

Renk düzeltme filtrelerini 3 farklı türde bulabiliriz.Mavi renkli 80 serisi filtrelerde filtre faktörü 2.4x’tir. 81 serisi filtrelerde filtre faktörü 1.4x olup, genellikle gün ışığında tungsten ve yapay ışıkta daylight pozlandırmalar yapıldığınde kullanılan FL-B , FL-D ve FL-W filtreleri piyasada bulunmaktadır.

2. Efekt Filtreleri:
Portre, natürmort ve manzara fotoğrafçılığı ile sahne gösterileri başta olmak üzere bir çok alanda işimizi görecektir. Bazı tiplerin etkisini aşağıdaki görsellerden anlayabiliriz.

a)Gökkuşağı etkisi yaratan filtreler :

b) Nesneyi birkaç kez kopyalama etkisi veren multi-imaj filtreleri :

c)Geçişli (Gradasyon) filtreler : Kırmızı, sarı, yeşil, turuncu, gri renkli yarısı saydam filtrelerdir.

Natürmort yada manzara fotografçılığında da kullanılan soft yada difüzer filtre olarak da anılan yumuşatıcı filtreler :

Konunun içinde yer alan ışık kaynaklarına (Güneş, spot lamba vb.gibi) yıldız görüntüsü veren filtreler :

Objektifin önüne vidalı sistemle monte edilen ve çapı objektife uygun olması gereken filtreler ile ayrıca holder ( taşıyıcı) ile takılan tipteki filtreleri piyasada bulabilirsiniz. Holder ile takılan filtre bir halka(ring) ile  farklı çapta objektife uyum sağlar.

3.Yoğunluk(neutral density = ND) Filtreleri :

Yeni Kitap / D&R

Neutral Density filtre, tüm dalgaboylarındaki ve renkteki ışığı eşit oranda azaltan gri renk filtredir. Işık şiddetini, netlik derinliğini azaltır ve hareketi uzatır. Gelen ışığı yoğunluklarına göre iki, dört ya da sekiz stop azaltırken, renklerde herhangi bir değişikliğe yol açmazlar. Çok kısık bir diyafram değeri ve çok düşük bir estantene değerini makineden ayarlama imkanı yoksa bu filtreyi kullanabilirsiniz.

Bu arada yine bazı teknik detaylara ait tablomuzu da görelim. Burada da optik yoğunluğa göre
f-stop azalmasının ne kadar olduğu konusunda fikir sahibi olabilirsiniz.

Dereceli (Graduated) ND Filtre tipinde olanlar ise optik yoğunluğa filtrenin her iki yarısında farklı değerler verir. Görselin bir kısmının parlak, diğer kısmının karanlık olduğu durumlarda, örneğin gün batımında ufuk çizgisinin üst kısmı yüksek ND dereceli kısma denk getirilir.

4.Polarize Filtreler
Cam ve su gibi yuzeylerde, parlamaları önleyip daha çok ayrıntı algılamamızı sağlar ve belli açıdan gelen ışık yansımasını daha çok süzerek fotoğrafa daha fazla ayrıntı verir. Doğa ve S-B fotoğrafçılıkta kullanılır. Piyasada iki türde görebilirsiniz.

a) Lineer (Doğrusal) : Polarizasyonu sağlayan çizgisel efektler vardır. Bu filtreler ışığı objektiften ölçen TTL pozometreleri yanıltır ve yanlış pozlandırmaya sebep olurlar. Bunu önlemenin bir yolu poz ölçümünü filtresiz olarak yapıp, fotoğraf filtre faktörüne bağlı olarak pozu +1, +1,5 stop arttırıp öyle çekim yapmaktır. Bu zahmete girilmemesi için dairesel polarize filtreler yapılmıştır.

b) Sirküler(Dairesel) : Filtre yarıkları doğrusal değil, iç içe çizilmiş daireler şeklindedir. Bunlar TTL pozometreleri yanıltmazlar. Ölçülen değer aynen kullanılabilir. Aynı zamanda AF ( otomatik odak ) ayarında, lineer filtrelere göre daha hızlı netlik sağlar.Pozu 2-2.5 stop eksi yönde etkiler ama AF ayarındaki makine bunu dikkate alıp gerekli düzeltmeyi yapar.

5. S-B fotoğraf filtre ‘leri
Siyah beyaz çekimlerde, ton değerlerini iyice ortaya çıkarmak veya fotoğraftaki bütün tonları açıp yada koyulaştırıp belli bir atmosferi yakalamak için kullanılır.

Bir de püf noktası verelim. Bu filtreleri gözünüze tuttuğunuzda etkisini hissedebilirsiniz.

66pixel’in tüm fotoğraf ders içeriklerine ulaşmak için tıklayınız…

Yeni Kitap / D&R